«22 Μαΐου Παγκόσμια Ημέρα Βιοποικιλότητας»

“Δεν μπορεί να υπάρξει σκοπός που να είναι πιο αναζωογονητικός από το ν' αρχίσουμε την εποχή της παλινόρθωσης, της επανασύνθεσης της θαυμαστής ποικιλίας της ζωής που μας περιβάλλει”.
Edward O. Wilson, 'The Diversity of Life', 1992

Η Ελλάδα, αν και τόσο μικρή χώρα, διακρίνεται για την πλούσια βιοποικιλότητα της σε όλα τα διακριτά επίπεδά αυτής, γενετική, ειδών, φυτοκοινωνιών και οικοσυστημάτων, τοπίων. Παρά την σαφή διάκριση της βιοποικιλότητας, η προστασία της πρέπει να αντιμετωπίζεται ως κάτι ενιαίο. Η προστασία και διατήρηση των τοπίων εξαρτάται από την προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας των οικοσυστημάτων που τα συνθέτουν, η σταθερότητα των οικοσυστημάτων εξαρτάται από την προστασία και διατήρηση των ειδών που συμμετέχουν στη δομή τους δηλαδή από την προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας των ειδών και η προστασία και επιβίωση των ειδών, εξαρτάται από τη διατήρηση και προστασία της γενετικής βιοποικιλότητάς τους δηλαδή τη διατήρηση των κληρονομικών μεταβολών τους σε όλο το εύρος τους.
Το 2010 είχε ανακηρυχθεί από τον ΟΗΕ «Διεθνές Έτος Βιοποικιλότητας». Σκοπός αυτής της ανακήρυξης ήταν να ταρακουνήσει, να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινότητα για ένα από τα μείζονα πλέον προβλήματα του 21ου αιώνα προκαλούμενο από την ολοένα και εντονότερη παρέμβαση μας στο φυσικό περιβάλλον με αποτέλεσμα την ολοένα και μειούμενη βιοποικιλότητα του πλανήτη. Δυστυχώς, ο στόχος που είχε τεθεί από την Ευρώπη για την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων έως το 2010, δεν επιτεύχθηκε. Μια νέα συνάντηση των Ευρωπαίων Υπουργών Περιβάλλοντος, τον Μάρτιο 2010 στις Βρυξέλλες, ήρθε να δώσει εκ νέου ελπίδες μέσα στα πλαίσια μιας μεγάλη κοινής προσπάθειας για την προώθηση της αποκατάστασης των οικοσυστημάτων σε διεθνές επίπεδο ως το 2020.
Η βιομηχανική επανάσταση στάθηκε ο κόμβος της αναδιάρθρωσης της κοινωνικής δομής, με τους πληθυσμούς να αστικοποιούνται όλο και περισσότερο, γεγονός το οποίο με τη σειρά του είχε ως αποτέλεσμα την κατάρρευση πολλών παραδοσιακών πρακτικών (π.χ. μέθοδοι γεωργίας) που συνέβαλλαν στη διατήρηση πλούσιων σε βιοποικιλότητα τοπίων και την στροφή στην απόλυτη εκβιομηχανισμένη κοινωνία με όλα τα συνώνυμα της, όπως η υπερεκμετάλλευση και η λάθος ή ελλιπής διαχείριση των φυσικών πόρων, όπως οι αποψιλώσεις των δασών, η μόλυνση των ωκεανών, ποταμών, λιμνών, αλλά και άλλοι λόγοι όπως η αλλαγή του παγκόσμιου κλίματος, η εξάπλωση ξενικών ειδών, οι εξορύξεις, η διάβρωση του εδάφους, η εντατικοποίηση καλλιεργειών και το κατά κράτος πλέον εφαρμοζόμενο σύστημα των μονοκαλλιεργειών, η ολοένα συνεχόμενη αστικοποίηση και πολεοδομική επέκταση άρα και ερημοποίηση και εγκατάλειψη της γης. Ο ψυχικός παράγοντας σε όλο αυτό το «περιβαλλοντικό αλαλούμ» έπαιξε τεράστιο ρόλο με την συναισθηματική απομάκρυνση από τον φυσικό τρόπο ζωής και την ανάπτυξη της «βιοφοβίας», ιδιαίτερα στα παιδιά, στάση η οποία ευνοεί όλο και περισσότερο την αντίληψη «χρηστικότητας και εκμετάλλευσης» της γης και όχι προσφοράς από και προς αυτήν.

Εν ολίγοις, η ποιότητα ζωής, η οικονομική ευμάρεια, η ψυχική ισορροπία βασίζονται στο περιβάλλον. Η προστασία της βιοποικιλότητας είναι καθοριστικής σημασίας για τις λεγόμενες «υπηρεσίες» που προσφέρουν τα οικοσυστήματα. Όταν λέμε υπηρεσίες εννοούμε την ρύθμιση του κλίματος, την γονιμότητα και την συγκράτηση του εδάφους για την παραγωγή χρήσιμων για τον άνθρωπο προϊόντων όπως τα φάρμακα, η ξυλεία, ο οικοτουρισμός, αλλά και την διατήρηση αρχέγονων αναψυχικών και διαχειριστικών δραστηριοτήτων όπως είναι η θήρα και η αλιεία. Για την εξασφάλιση όλων των παραπάνω, οι προσπάθειες εκτός από κοινωνικές πρέπει να είναι βαθιά πολιτικές με την χάραξη μιας νέας ριζοσπαστικής για τα ως τώρα δεδομένα περιβαλλοντικής στρατηγικής, η οποία θα είναι έτοιμη να εδραιώσει αλλά και να υπερασπιστεί το περιβαλλοντικό, άρα ταυτόχρονα και κοινωνικό, συμφέρον, απορρίπτοντας απολιθωμένες τακτικές και πεποιθήσεις.

Εν κατακλείδι, η οικολογική αειφορική διαχείριση των οικοσυστημάτων και η διατήρηση της βιοποικιλότητας εκφράζονται πια ως επιτακτική ανάγκη και είναι συνυφασμένες με την οικονομική βιωσιμότητα κάθε χώρας αλλά και του πλανήτη στο σύνολο του. Η έννοια της βιοποικιλότητας και η προστασία της, πρέπει να μας γίνουν βίωμα και να αποτελούν την αφετηρία για κάθε τεχνικό έργο, επιστημονική μελέτη και έρευνας αλλά και κομμάτι της καθημερινής μας κουλτούρας. Ακρογωνιαίος λίθος σε αυτή την προσπάθεια προστασίας φαίνεται να είναι η εξάπλωση της πρακτικής της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, ένα ανάχωμα του παρελθόντος και ένας φάρος για το μέλλον, διδάσκοντας στα παιδιά την περιβαλλοντική ηθική και τραβώντας μια κόκκινη γραμμή στην καταστροφομανία, τους μαθαίνει πως η βαθιά ρίζα του ανθρώπου είναι η φύση και πως όταν την σεβόμαστε μας σέβεται κι εκείνη, ότι κι εμείς οι ίδιοι είμαστε κομμάτι αυτής της τεράστιας και ατέλειωτης αλυσίδας που ονομάζουμε «βιοποικιλότητα» και πως εκτός από εγγυητές της διατήρησης της, είμαστε και οι ίδιοι κομμάτι της.



Εκ της

Πανελλήνια Ένωση Δασοπόνων & ΔΙ.ΦΥ.Π.